ΝΟΤΑ ΚΥΜΟΘΟΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ:Ο ΧΩΡΟΣ Νότα Κυμοθόη

            ΝΟΤΑ ΚΥΜΟΘΟΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ: Ο ΧΩΡΟΣ ...

Γράφει η Νότα Κυμοθόη 

"Για να ζωγραφίσει κάποιος πρέπει να έχει έναν κόσμο μέσα του" τον οποίο πρέπει να αναπαραστήσει στην επιφάνεια εργασίας του. Αλλά ο ζωγράφος είναι μέσα στο χώρο των αντικειμένων όλων. Ο χώρος, περιλαμβάνει τρεις διαστάσεις μέσα στις οποίες παρατηρούμε όλα τα αντικείμενα. Αυτές είναι:

1.Ύψος
2.Πλάτος
3.Βάθος

Αλλά το επίπεδο ή επιφάνεια ζωγραφικής ενός έργου αποτελείται από δύο διαστάσεις:

1. Ύψος
2. Πλάτος

Αυτή η "διαδική" κατάσταση ή αλλιώς δισδιάστατη επιφάνεια αποτελούσε κι αποτελεί για το Ζωγράφο το μεγάλο πρόβλημα του κόσμου του, αυτού που επιθυμούσε εκεί ν΄ αναπαραστήσει.

Η Ιστορία της Τέχνης, διδάσκει πως αυτό το πρόβλημα ξεπεράστηκε με τρόπους που έγιναν κανόνες στις διάφορες εποχές κι αποτέλεσαν τις τεχνοτροπίες ή σχολές Ζωγραφικής...

Σε έναν γλύπτη είναι πιο εύκολο να φτιάξει μια φιγούρα, αλλά, για έναν ζωγράφο ήταν πρόβλημα να στήσει μια φιγούρα μέσα στο χώρο. Ο χώρος της επίπεδης επιφάνειας ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα...

α) ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΑΓΓΕΙΩΝ και ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΩΝ:

  Στα αγγεία της Αρχαίας Ελλάδας, παρατηρούμε πως υπήρχε η γνώση της ΨΕΥΔΑΊΣΘΗΣΗΣ του βάθους στο χώρο. Την ίδια αίσθηση μας δίνουν και  παραστάσεις σε τοιχογραφίες.

β) ΙΕΡΑΤΙΚΗ ή ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ:

    Αν παρατηρήσουμε τις μορφές, "φιγούρες ανθρώπων" στα Φαγιούμ της Αιγύπτου, θα παρατηρήσουμε πως ζωγραφίζονται από μια χαρακτηριστική οπτική γωνία. Δηλαδή όλα τα πρόσωπα από το πλάι ζωγραφίζονται, αλλά το μάτι σαν να το βλέπουμε κατά πρόσωπο. Το σώμα δε από το πλάι και πάντα ο βασιλιάς ή η βασίλισσα είναι πιο μεγαλόσωμες φιγούρες απ' ότι τα άλλα πρόσωπα. Οι παραστάσεις έχουν δημιουργηθεί με επιρροή μέσα από τα αρχαιοελληνικά αγγεία και τις αρχαιοελληνικές παραστάσεις τοιχογραφιών.

γ) ΨΗΦΙΔΩΤΑ:

   Αυτός ο τρόπος χρησιμοποιείται σε παραστάσεις με ψηφίδες κατά τη Ρωμαϊκή εποχή. Μια τέχνη οπού άνθισε χρησιμοποιώντας τσακισμένα κεραμικά ή πετραδάκια χρωματιστά.

δ)ΙΣΟΚΕΦΑΛΙΑ ή ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ  ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ:

     Στη Βυζαντινή τέχνη, οι άγιοι στις εικόνες είναι ΚΑΤΑ ΜΕΤΩΠΟ και ο ΕΝΑΣ ΠΛΑΙ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟΝ, δηλαδή αναπτύσσει εδώ ο Ζωγράφος μια ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ  αναπαράσταση μέσα σε ένα χώρο που είναι ΧΡΥΣΟΣ ή πράσινος=κάμπος, όπως συνήθως λέγεται στη γλώσσα των αγιογράφων. Εδώ έχουμε δηλαδή ένα χώρο πλασματικό δίχως βάθος και η τέχνη διαφοροποιεί όλες τις αναλογίες

προσπαθώντας να αποτυπώσει το συναίσθημα του προσώπου και να ζωγραφίσει έννοιες με συμβολισμούς.

Ο χώρος δημιουργεί ένα πρόβλημα αυτήν την εποχή και ο Ζωγράφος πρέπει να τον γεμίσει. Έτσι δημιουργείται ένας ζωγραφικός όρος, η Προοπτική. Η Προοπτική όμως δεν είναι ΝΕΟ ΕΊΔΟΣ, αλλά αν παρατηρήσουμε στις τοιχογραφίες των αρχαιοελλήνων ζωγράφων θα δούμε πως υπήρχε. Ο χώρος δεν ήταν άδειος.

ε) ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ στο ΜΕΣΑΙΩΝΑ

    Θα παρατηρήσουμε στις απείρου κάλλους Βυζαντινές εικόνες αυτής τη εποχής μια Προοπτική που είναι "ανάποδη",  δηλαδή ΑΝΕΣΤΡΕΜΈΝΗ. Όλα τα αντικείμενα είναι στο μπροστινό μέρος μικρότερα ενώ εκείνα που είναι πίσω είναι μεγαλύτερα.(13ος αιώνας)

στ) ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ:

     Αυτή την εποχή προσδιορίζεται η "γραμμή του ορίζοντα" και μέσα στη γεωμετρική κατασκευή ο ζωγράφος ανακαλύπτει ΕΝΑ ΣΗΜΕΙΟ επάνω σε αυτήν  και κατορθώνει να συγκλίνουν σε αυτό όλες οι γραμμές των αντικειμένων. Αποτέλεσε αυτή η Προοπτική τον "ανθρωποκεντρισμό" της Αναγέννησης και ο Ζωγράφος κατορθώνει να τοποθετεί την αίσθηση του θεατή μέσα στο έργο που ζωγραφίζει. Ο κόσμος αυτή την εποχή στα έργα τέχνης, φαίνεται σαν να έχει ανοίξει ο Ζωγράφος ένα παράθυρο μέσα τους.

     Ο  περίφημος Ουμανιστής από την Ιταλία ο L.B. Alberti (1404-1472) έγραψε περί Προοπτικής to 1436 ως μέθοδο απεικόνισης τον Ιδανικό Άνθρωπο στο σύγγραμμά του: " Della Pittura", υποστηρίζοντας πως η Ζωγραφική πρέπει να επιστρέψει στην Κλασική Τέχνη της Αρχαίας Ελλάδας και να ξεφύγει από τους θρησκευτικούς συμβολισμούς. Αυτή η εποχή της Αναγέννησης στρέφει τους Ζωγράφους και γενικά Καλλιτέχνες σε έναν θαυμασμό για την Αρχαία Ελλάδα και την Τέχνη της.

     Έτσι μελετώνται οι αναλογίες του ανθρώπου και των αντικειμένων σε σχέση με το χώρο στον οποίο ζωγραφίζονται κι έχουμε απόδοση του βάθους με μαθηματική ακρίβεια. Αυτή την εποχή ορίζεται ΤΙ ΘΑ ΠΕΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΧΩΡΟΥ!

      Δηλαδή ο εξωτερικός χώρος των τριών διαστάσεων αναπαριστάνεται στην δισδιάστατη επιφάνεια ζωγραφικής, δηλαδή στον καμβά του ζωγράφου.

Nότα Κυμοθόη Ζωγραφική "Ο ΧΩΡΟΣ"© Nότα Κυμοθόη